نور در خانه همواره در سبک زندگی و روحیه ساکنان نقشی حیاتی داشته و دارد. تحقیقات زیادی از‌سوی متخصصان روان‌درمانی منتشر شده است که اذعان دارند، استفاده از نور مناسب در درمان افسردگی‌های ناشی از فصل زمستان تأثیری شگرف دارند. برای افزایش نور خانه راه‌های زیادی وجود دارد که برخی از آن‌ها را می‌توان در فرایندهای بازسازی ساختمان پیاده کرد. در ادامه این مطلب از بلاگ دیوار، راه‌هایی برای افزایش نور را در زمان بازسازی ساختمان بررسی می‌کنیم.
نور در معماری همواره جایگاه رفیعی داشته است. بسیاری از معماران بزرگ دنیا، گذشته از کارکرد روشنایی، بخشی از زیبایی طرح خود را با استفاده از تابش نور تأمین می‌کردند. گنبد مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان یا شاهکار نورهای رنگی مسجد نصیرالملک شیراز از نمونه‌های بارز این هنرمندی هستند. لوکوربوزیه در معماری کلیسای رونشان، کلیسای Sainte Marie de La Tourette (دیر سنت ماری) و کلیسای سنت پیر در فرمینی به‌طرز استادانه‌ای با تزئینات، بافت‌ها و شکاف‌ها بازی کرده است تا نوعی از معماریِ جنبشی را با نور خورشید ایجاد کند.
شاید امروزه در آپارتمان‌هایی که ما ساکن آن‌ها هستیم، دیگر به ظرافت نور در ساختمان توجه نمی‌شود و نهایتا کارکرد روشنایی آن مورد توجه قرار می‌گیرد، اما گاهی با شناخت نورها می‌توان محیط زندگی خود را بهتر کرد.
انواع منابع نور در ساختمان را بشناسید
نور طبیعی
نور طبیعی یکی از عناصری است که در تغییر ماهیت فضای داخلی ساختمان تأثیر به‌سزایی دارد. یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های نور طبیعی توالی و دگرگونی آن در طول روز است که باعث حرکت و تغییر حالت در ساعات مختلف می‌شود.
مؤثرترین روش استفاده از نور خورشید تأمین نور ساختمان با روشنایی طبیعی است. حتی بهترین لامپ‌های رشته‌ای در مقایسه با نور خورشید برای تأمین میزان معینی روشنایی به میزان بیشتری انرژی الکتریکی برای هر مترمربع نیاز دارند و میزان بیشتری گرما تولید می‌کنند. مشارکت نور طبیعی در تأمین روشنایی هر ساختمان باید در عین توجه به مقابله با جذب حرارت نامطلوب صورت پذیرد.
نور مصنوعی
نور مصنوعی در زمینه‌ها و بخش‌های گوناگون خانه با اهداف متنوعی استفاده می‌شود. در استفاده از نورهای مصنوعی باید به مسئله مهم رنگ توجه کرد زیرا رنگ است که به فضا روح و جان می‌دهد و برای طراحی داخلی باید روان‌شناسی رنگ را لحاظ کرد. نباید نور را فقط بنا به سلیقه انتخاب کرد. نور بایستی با روحیه کاربران خانه سازگار باشد. نورهای مصنوعی به دو دسته نورهای کاربردی و نورهای تزیینی تقسیم می‌شوند.
در عملیات بازسازی ساختمان با نورهای داخل خانه چه کنیم؟
ابتدا باید تکلیف‌مان را در بازسازی ساختمان با خود مشخص کرده و چند سئوال اساسی مطرح کنیم:
- تا چه حدی می‌خواهم ترکیب خانه را عوض کنم؟
- چقدر می‌خواهم هزینه کنم؟
- برای بازسازی چقدر زمان دارم؟
پاسخ این سه سوال تا حد زیادی تکلیف ما را با خود مشخص می‌کند. به هر شکل سپردن کار به یک متخصص بهترین گزینه است؛ اما با داشتن اطلاعاتی کلی می‌توان تا حدودی از پس طرح بازسازی برآمد.
اصل اول در طراحی نور در بازسازی ساختمان چیست؟
اصل اول شناخت نورها و فضاهاست که پیش از این به آن آشنا شده‌ایم. پلان خانه را روبرویتان قرار دهید و با آموخته‌هایتان از نورها تطبیق دهید. آیا نور جنوب برای فضاهای عمومی در نظر گرفته شده‌است؟ آیا نور سمت اتاق‌خواب‌ها کنترل شده است تا در ساعات اولیه صبح باعث آزار نشود؟ پیشنهاد این است که اگر به بازسازی کلی خانه می‌پردازید، در توده‌گذاری جدید پلان به اصول استفاده از نورهای طبیعی پایبند باشید. نور جنوبی را حتما به پذیرایی و آشپزخانه‌تان اختصاص دهید.
زمانی‌که مجبورید از یک نور برای آشپزخانه و پذیرایی‌تان استفاده کنید (علی‌الخصوص در پلان‌هایی با عرض کم) سعی کنید نور ابتدا به آشپزخانه بتابد. اما مسیر عبور نور تا پذیرایی را بسیار ساده و خلوت طراحی کنید. از ایجاد تاج و کمد روی میز اپن بپرهیزید تا موانع رسیدن نور به پذیرایی به حداقل برسد.
از معجزه آینه غافل نشوید!
در بسیاری از فضاهایی که نور از یک چشمه وارد می‌شود و به تناسب فضا نور اندک است، می‌توان با ایجاد تونل‌های آینه‌ای، نور را به فضاهای بیشتری منعکس کرد. صد البته باید به مسیر بازتابش نور توجه کرد تا مزاحمتی برای چشم کاربران ایجاد نکند.
آجرهای شیشه‌ای را جدی بگیرید!
گاهی با ایجاد یک دیوار آجر شیشه‌ای ضمن حفظ حریم خصوص می‌توان نور بیشتری به خانه تاباند. نورها را محبوس نکنید.
در انتها یادمان باشد، ما همیشه با محدودیت در پلان مواجه هستیم. پس وقتی تمام تلاش‌مان را کردیم تا از نور طبیعی بهره‌برداری کنیم، از نور مصنوعی هم غافل نشویم. هر چه نباشد، در طول هفته بیشتر ما رنگ روز خانه‌مان را نمی‌بینیم.
اگر خانه‌ای خریده‌اید که بعضی قسمت‌هایش رضایت شما را جلب نمی‌کند و قصد دارید خانه را بازسازی کنید، حتما این موارد را مدنظر قرار دهید تا خانه شما به خانه‌ای ایده‌آل‌تان نزدیک‌تر شود.
گاهی اوقات افراد به دلیل نداشتن اطلاعات کافی درباره بازسازی ساختمان و تبدیل محل سکونتشان به ساختمانی نسبتا ایده‌آل دست روی دست می‌گذارند و قید اصلاحات خانه را می‌زنند. اما ما پیشنهاد می‌کنیم راهنماهای ما درباره خانه را دنبال کنید و پس از کسب اطلاعات کافی درباره بازسازی ساختمان، آستین‌هایتان را برای تغییر ساختمانی که در آن زندگی میکنید به ساختمان ایده‌آل‌تان بالا بزنید.
منبع: بلاگ دیوار